Ở Việt Nam, đất đai là loại tài sản đặc biệt thuộc sở hữu toàn dân do nhà nước đại diện sở hữu, mỗi người dân chỉ được sở hữu đất đai dưới dạng quyền tài sản, được gọi là quyền sử dụng đất.
Quyền sử dụng đất là quyền tài sản phải đăng ký sở hữu. Một người chết đi để lại di sản là quyền sử dụng đất mà có mong muốn chuyển gia quyền sở hữu này cho người khác hoặc những người khác muốn nhận thừa kế thì phải làm thủ tục sang tên quyền sử dụng đất.
Để sang tên quyền sử dụng đất ta cần chuẩn bị hồ sơ gồm:
Theo khoản 2 điều 9 thông tư 24/2014/TT-BTNMT (sửa đổi bổ sung bởi khoản 2 Điều 7 thông tư 33/2017/TT-BTNMT) thì hồ sơ để chuyển quyền sử dụng trong thừa kế gồm:
1. Bản gốc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
2. Giấy tờ về quyền hưởng di sản thừa kế.
- Trường hợp: thừa kế theo di chúc.
- Di chúc hợp pháp;
- Biên bản mở di chúc có người chúng kiến và xác nhận của UBND cấp xã nơi có di sản thừa kế.
- Trường hợp: Hưởng thừa kế theo pháp luật.
- Bản án, quyết định của Tòa án hoặc văn bản thỏa thuận của các đồng thừa kế, có xác nhận của UBND cấp xã hoặc Phòng/ Văn phòng công chứng về việc hưởng thừa kế;
- Giấy chứng minh quan hệ cha, mẹ, con, vợ (chồng) đối với người đã mất (Giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, giấy chứng nhận kết hôn);
- Giấy chứng tử của người để lại di sản.
! Lưu ý:
- Trường hợp người nào từ chối hưởng di sản thừa kế thì phải lập văn bản từ chối hưởng quyền thừa kế.
- Trường hợp người thừa kế là người duy nhất thì phải có đơn đề nghị được đăng ký thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của người thừa kế.
Trình tự thủ tục sang tên quyền sử dụng đất.
Bước 1: nộp hồ sơ.
- Người được hưởng thừa kế nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thuộc Phòng Tài nguyên và Môi trường hoặc cơ quan tiếp nhận hồ sơ theo quy định của UBND cấp tỉnh;
- Hộ gia đình, ca nhân, cộng đồng dân cư nộp hồ sơ tại UBND cấp xã nếu có nhu cầu.
! Lưu ý: trường hợp di sản thừa kế là quyền sử dụng đất được chia cho nhiều người hoặc người nhận thừa kế chỉ được nhận 1 phần trong diện tích đất đó thì phải đề nghị văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thực hiện đo đạc tách thửa đối với từng phần diện tích được hưởng thừa kế.
Bước 2: Tiếp nhận hồ sơ.
Trường hợp: hồ sơ chưa đầy đủ, chưa hợp lệ.
Trong thời gian tối đa 03 ngày, cơ quan tiếp nhân, xử lý hồ sơ phải thông báo và hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn chinhhr hồ sơ theo quy định.
Trường hợp: hồ sơ đầy đủ.
Cơ quan tiếp nhận hồ sơ ghi đầy đủ thông tin và Sổ tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả, trao Phiếu tiếp nhận hồ sơ cho người nộp hồ sơ.
Trường hợp nộp hồ sơ tại UBND cấp xã thì trong thời gian 03 ngày làm việc tính từ ngày tiếp nhận hồ sơ, UBND cấp xã phải chuyển hồ sơ đến Phòng đăng ký quyền sử dụng đất.
Bước 3: Xử lý yêu cầu.
Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất có trách nhiện kiểm tra hồ sơ, nếu đủ điều kiện thực hiện các quyền theo quy định thì thực hiện các công việc sau đây:
- Gửi thông tin địa chính đến cơ quan thuế để xác định và thông báo thu nghĩa vụ tài chính đối với trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định;
- Xác nhận nội dung biến động vào Giấy chứng nhận đã cấp;
- Trường hợp phải cấp Giấy chứng nhận thì lập hồ sơ trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận cho người sử dụng đất;
- Chỉnh lý, cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai.
- Trao Giấy chứng nhận cho người sử dụng đất hoặc gửi UBND cấp xã để trao đối với trường hợp nộp hồ sơ tại cấp xã.
Thời hạn giải quyết:
Theo khoản 40 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP sửa đổi điều 61 luật đất đai 2013 quy định về thời hạn thực hiện thủ tục sang tên Giấy chứng nhận thừa kế như sau:
- Không quá 10 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ;
- Thời gian 10 ngày kinh tính thời gian các ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định của pháp luật; không tính thời gian tiếp nhận hồ sơ tại xã, thời gian tực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất; không tính thời gian xem xét xử lý đối với trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật, thời gian trưng cầu giám định.
- Đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn thì thời gian thực hiện được tăng thêm 10 ngày.
- Kết quả giải quyết thủ tục hành chính phải trả cho người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất trong thời hạn không quá 03 ngày làm việc kể từ ngày có kết quả giải quyết.
Chi phi để sang tên quyền sử dụng đất trong trường hợp thừa kế.
Các chi phí phải nộp bao gồm: thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ, lệ phí địa chính
Không phải nộp thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ khi thuộc trường hợp được quy định tại khoản 10 Điều 9 Nghị định 140/2016/NĐ-CP về lệ phí trước bạ và theo điểm d khoản 1 Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC về hướng dẫn luật Thuế thu nhập cá nhân thì những trường hợp sau khi nhận thừa kế là nhà, đất thì không phải nộp thuế, lệ phí trước bạ, cụ thể thừa kế nhà, đất giữa:
+ Vợ với chồng;
+ Cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ;
+ Cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi;
+ Cha chồng, mẹ chồng với con dâu;
+ Cha vợ, mẹ vợ với con rể;
+ Ông nội, bà nội với cháu nội;
+ Ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại;
+ Anh, chị, em ruột với nhau.
Nếu không thuộc các trường hợp theo quy định trên mức lệ phí phải nộp:
- Mức thuế phải nộp: 10% giá trị bất động sản nhận thừa kế.
- Mức lệ phí phải nộp: 0.5% giá trị bất động sản được nhận từa kế.
- Lệ phí địa chính: Mức thu do HĐND cấp tỉnh quyết định.
! Lưu ý: theo quy định tại khoản 6 điều 96 Luật đất đai 2013. Người nhận di sản thừa kế là quyền sử dụng đất sẽ bị xử phạt hành chính nếu không đăng ký biến động đất đai trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày phan chia xong di sản.
Luật sư – Nguyễn Văn Tuấn – Giám Đốc Công ty Luật TGS
Ông là một luật sư giỏi có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực đất đai. Luật sư đã tham gia tranh tụng nhiều vụ án tranh chấp đất đai, vụ án hình sự, kinh tế, thương mại,.. trên toàn quốc.
Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó Giám Đốc Công ty Luật TGS
Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng là một luật sư giỏi, đã từng công tác tại Công ty Luật TNHH NHB và nhiều công ty luật có thương hiệu khác, với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Đất đai, hình sự, dân sự..
Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Luật sư Công ty Luật TGS
Luật sư Đức Hùng từng công tác tại nhiều tổ chức hành nghề luật sư uy tín, có nhiều năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực tranh tụng hình sự, đất đai, tranh chấp dân sự, hôn nhân gia đình.
Luật sư Hà Huy Sơn – Luật sư Công ty Luật TGS
Là một luật sư giỏi trong lĩnh vực hình sự. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Hình Sự, luật sư Hà Huy Sơn đã gây dựng được cho mình thương hiệu riêng và sự uy tín vững chắc đối với khách hàng.
