Câu hỏi:
Vừa qua, có vụ việc một thanh niên đánh đập và hành hạ con riêng mới 8 tuổi của vợ mình. Vậy theo pháp luật, hành vi này có được xem là hành hạ đánh đập những người trong gia đình hay không? Và phải chịu trách nhiệm như thế nào?
>>>Xem thêm: Bắt giữ nữ giúp việc đánh bé gái một tháng tuổi gây bức xúc dư luận
Trả lời:
Theo quy định tại khoản 16, điều 3, Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 đã định nghĩa về “Thành viên gia đình” bao gồm vợ, chồng; cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, cha dượng, mẹ kế, cha mẹ vợ, cha mẹ chồng; con đẻ, con nuôi, con riêng của vợ hoặc chồng, con dâu, con rể; anh, chị, em cùng cha mẹ, anh, chị, em cùng cha khác mẹ, anh, chị, em cùng mẹ khác cha, anh rể, em rể, chị dâu, em dâu của người cùng cha mẹ hoặc cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha; ông bà nội, ông bà ngoại; cháu nội, cháu ngoại; cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột.
Tương tự, tại điểm 7.3.d, của Thông tư 01/2001/TTLT-BTP-BCA-TANDTC-VKSNDTC hướng dẫn áp dụng Chương “Các tội phạm xâm phạm chế độ hôn nhân và gia đình” cũng có ghi nhận tương tự thuật ngữ “Con” cũng bao gồm con đẻ (trong giá thú, ngoài giá thú); con nuôi; con rể; con dâu; con riêng của vợ hoặc chồng.
Tóm lại, con riêng của vợ cũng được coi là thành viên trong gia đình, người thực hiện hành vi hành hạ đánh đập con riêng cũng phải chịu trách nhiệm theo các tội về “xâm phạm chế độ hôn nhân và gia đình”.
1. Xử lý vi phạm hành chính
Những hành vi tương tự như thế này thông thường chỉ bị xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng, chống bạo lực gia đình, trừ khi ở mức độ nghiêm trọng thì mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Hành vi hành hạ, ngược đãi thành viên trong gia đình sẽ bị xử lý hành chính theo quy định tại Điều 50, Nghị định 167/2013/NĐ-CP của Chính phủ ban hành quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình. Theo đó, xử phạt từ 1.500.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với các hành vi như “Đối xử tồi tệ với thành viên gia đình như: bắt nhịn ăn, nhịn uống, chịu rét, mặc rách, không cho vệ sinh cá nhân; Bỏ mặc không chăm sóc thành viên gia đình là người già, yếu, tàn tật, phụ nữ có thai, phụ nữ nuôi con nhỏ”. Ngoài ra, cũng có thể xử phạt hành vi hành hạ, đánh đập theo điều 49, về việc xâm hại đến sức khỏe thành viên trong gia đình.
2. Truy cứu trách nhiệm hình sự
Trường hợp hành vi đã bị xử lý hành chính mà vẫn còn vi phạm, hoặc hành vi hành hạ, ngược đãi gây ra hậu quả nghiêm trọng, làm cho người bị hành hạ bị giày vò về tình cảm, bị tổn thất về danh dự, đau khổ tinh thần, bị thương tích, tổn hại đến sứ khỏe. Khi đó, hành vi này sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo “Tội ngược đãi, hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình”. Mức hình phạt được áp dụng trong khung cơ bản là cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Ở khung tăng nặng có thể bị phạt tù từ 2-5 năm.
Lưu ý, nếu hành vi đánh đập, hành hạ được thực hiện với lỗi cố ý thì tùy từng trường hợp cụ thể (mục đích, hậu quả thực tế) mà người đó có thể bị truy cứu hình sự về các tội như: tội cố ý gây thương tích; tội bức tử; tội giết người… với các hình phạt tương ứng.
∗ Kết luận, con riêng của vợ, con riêng của chồng vẫn được coi là con theo quy định của pháp luật và mẹ kế, bố dượng phải có nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng. Việc thực hiện các hành vi đánh đập, hành hạ con riêng sẽ phải chịu trách nhiệm hành chính, hình sự về các tội liên quan đến chế độ hôn nhân và gia đình như phân tích bên trên.
Luật sư – Nguyễn Văn Tuấn – Giám Đốc Công ty Luật TGS
Ông là một luật sư giỏi có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực đất đai. Luật sư đã tham gia tranh tụng nhiều vụ án tranh chấp đất đai, vụ án hình sự, kinh tế, thương mại,.. trên toàn quốc.
Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó Giám Đốc Công ty Luật TGS
Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng là một luật sư giỏi, đã từng công tác tại Công ty Luật TNHH NHB và nhiều công ty luật có thương hiệu khác, với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Đất đai, hình sự, dân sự..
Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Luật sư Công ty Luật TGS
Luật sư Đức Hùng từng công tác tại nhiều tổ chức hành nghề luật sư uy tín, có nhiều năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực tranh tụng hình sự, đất đai, tranh chấp dân sự, hôn nhân gia đình.
Luật sư Hà Huy Sơn – Luật sư Công ty Luật TGS
Là một luật sư giỏi trong lĩnh vực hình sự. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Hình Sự, luật sư Hà Huy Sơn đã gây dựng được cho mình thương hiệu riêng và sự uy tín vững chắc đối với khách hàng.