Chiều ngày 03/4/2020, Phát biểu tại cuộc họp Ban Chỉ đạo Phòng chống dịch COVID-19 TP Hà Nội, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung yêu cầu từ ngày 4/4/2020, các đơn vị quận, huyện, phường xã tổ chức lực lượng đi kiểm tra, xử phạt tất cả những người đi ra ngoài đường mà không đúng các nội dung được cho phép, không đúng các trường hợp cần thiết được ra khỏi nhà. Cũng trong tối ngày 03/4, Văn phòng Chính phủ phát đi công văn truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện Chỉ thị số 16/CT-TTg về các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch COVID-19
Như vậy, ngoài các lý do chính đáng theo Công văn, người cố tình vi phạm sẽ bị xử lý như thế nào, thưa Luật sư?
Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS
Trong tình hình dịch bệnh Covid – 19 đang diễn biến phức tạp, ngày 03/3/2020, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 16/CT- TTg về các biện pháp cấp bách phòng chống dịch Covid – 19. Tiếp đó ngày 03/04/2020, Văn phòng Chính phủ đã có Văn bản số 2601/VPCP – KGVX về việc thực hiện Chỉ thị số 16/CT- TTg về phòng, chống dịch Covid, theo đó yêu cầu thực hiện nghiêm việc cách ly xã hội, người dân ở nhà, hạn chế tối đa ra ngoài, trừ các trường hợp thật sự cần thiết như: Mua lương thực, thực phẩm, dược phẩm, hàng hóa và dịch vụ thiết yếu, cấp cứu, khám chữa bệnh, thiên tai, hỏa hoạn.v.v.. Văn bản này cũng yêu cầu các cơ quan chức năng phải xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
Tại Điều 7 Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2007 quy định: “Cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài tại Việt Nam có trách nhiệm tham gia phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo quy định của Luật này.” Việc “không chấp hành các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền” là hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại Khoản 7 Điều 8 Luật này. Do đó, Việc ra đường mà không vì các lý do thực sự cần thiết theo đúng nội dung Chỉ thị số 16/CT- TTg và Văn bản số 2601/VPCP – KGVX nêu trên là vi phạm pháp luật, có thể bị xử phạt về hành vi “không thực hiện biện pháp bảo vệ cá nhân đối với người tham gia chống dịch và người có nguy cơ mắc bệnh dịch theo hướng dẫn của cơ quan y tế”.”, với mức phạt là phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng theo Điểm a Khoản 1 Điều 11 Nghị định số 176/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế. Ngoài ra, đối với hành vi “không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp hạn chế tập trung đông người tại nơi công cộng” cũng sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng theo quy định tại Điểm c Khoản 4 Điều 11 của Nghị định này.
Luật sư có thể thông tin cho độc giả biết các mức phạt cụ thể cho các hành vi cụ thể?
Sở Tư pháp Hà Nội vừa ban hành Văn bản số 925/STP-PBGDPL, theo đó đã nêu chi tiết mức phạt đối với 13 hành vi vi phạm các quy định về phòng, chống Covid-19. Cụ thể:
- Người không đeo khẩu trang nơi công cộng bị phạt tiền tối đa đến 300.000 đồng.
- Người vứt khẩu trang đã sử dụng không đúng nơi quy định tại nơi công cộng bị phạt tiền tối đa đến 5.000.000 đồng, nếu vứt ra vỉa hè, đường phố bị phạt tối đa đến 7.000.000 đồng.
- Người che giấu tình trạng bệnh của mình hoặc của người khác khi mắc bệnh COVID-19 bị phạt tiền tối đa đến 2.000.000 đồng
- Không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp tạm đình chỉ hoạt động của cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống công cộng có nguy cơ làm lây truyền dịch bệnh tại vùng có dịch thì bị phạt tiền tối đa đến 10.000.000 đồng đối với cá nhân, 20.000.000 đồng đối với tổ chức.
- Không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp hạn chế tập trung đông người hoặc tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh, dịch vụ tại nơi công cộng để phòng, chống dịch COVID-19 thì bị phạt tiền tối đa đến 10.000.000 đồng đối với cá nhân, 20.000.000 đồng đối với tổ chức.
- Người không thực hiện quyết định kiểm tra, giám sát, xử lý y tế trước khi ra vào vùng có dịch bị phạt tiền tối đa đến 20.000.000 đồng.
- Người nào trốn khỏi nơi cách ly; không tuân thủ quy định về cách ly; từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly để phòng, chống dịch COVID-19 có thể bị xử phạt hành chính tối đa đến 10 triệu đồng hoặc bị xử lý theo Điều 240 Bộ luật Hình sự trong trường hợp gây truyền dịch bệnh cho người khác.
- Hành vi trốn khỏi nơi cách ly, không tuân thủ quy định về cách ly; từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly mà làm gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh COVID-19 thì bị xử lý theo Điều 295 Bộ luật Hình sự.
- Người nào khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối gây lây truyền dịch bệnh COVID-19 cho người khác bị xử lý theo Điều 240 Bộ luật Hình sự.
- Người nào đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, thông tin xuyên tạc về tình hình dịch bệnh COVID-19 có thể bị phạt tiền tối đa đến 15 triệu đồng hoặc bị xử lý theo Điều 288 Bộ luật Hình sự.
- Người có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ trong phòng, chống dịch bệnh COVID-19 thì bị xử lý theo Điều 330 Bộ luật Hình sự.
- Chủ cơ sở kinh doanh, người quản lý cơ sở kinh doanh dịch vụ (như quán ba, vũ trường, karaoke, dịch vụ mát xa, cơ sở thẩm mỹ…) thực hiện hoạt động kinh doanh khi đã có quyết định tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh để phòng chống dịch bệnh COVID-19, gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh thì bị xử lý theo điều 295 Bộ luật Hình sự.
- Người có hành vi lợi dụng sự khan hiếm hoặc tạo sự khan hiếm giả tạo trong tình hình dịch bệnh COVID-19 để mua vét hàng hóa đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố là mặt hàng bình ổn giá hoặc hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính thì bị xử lý theo quy định tại điều 196 Bộ luật Hình sự./.
Theo Luật sư, việc tổ chức thực hiện các quyết định, Chỉ Thị của Thủ tướng Chính phủ, áp dụng các chế tài hành chính, thậm chí các chế tài hình sự đối với các hành vi vi phạm trong lúc này có tác dụng như thế nào ?
Dịch bệnh Covid – 19 là dịch bệnh hết sức nguy hiểm, đang trở thành đại dịch toàn cầu, gây ra những thiệt hại hết sức to lớn về sức khỏe, tính mạng cho con người, cũng như những thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế của các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Trong bối cảnh toàn xã hội, đặc biệt là các cơ quan chức năng, những y bác sĩ, các chiến sĩ bộ đội, công an đang phải căng mình chống dịch, thì việc thực hiện nghiêm và chính xác việc cách ly xã hội, cũng như các biện pháp phòng, chống dịch bệnh có một ý nghĩa và tầm quan trọng rất lớn trong việc nhanh chóng đẩy lùi dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe, tính mạng của người dân, giảm thiểu các thiệt hại về kinh tế. Tuy nhiên, chỉ cần một hành động thiếu ý thức, vi phạm các biện pháp phòng chống dịch bệnh của một hoặc một vài cá nhân có thể phá hỏng nỗ lực của cả cộng đồng, gây ra những tác hại to lớn về nhiều mặt. Do đó, việc áp dụng các chế tài xử lý hành chính và truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các hành vi vi phạm các quy định và biện pháp phòng, chống dịch bệnh Covid – 19 là hết sức cần thiết, góp phần nâng cao ý thức chấp hành của người dân, đảm bảo cho các biện pháp phòng, chống dịch bệnh được thực hiện đúng và đầy đủ trên thực tế, để có thể nhanh chóng ngăn chặn và đẩy lùi dịch bệnh.
Bài trả lời của Luật sư Nguyễn Đức Hùng cũng đã được đăng trên Báo Phụ Nữ Việt Nam: https://phunuvietnam.vn/che-tai-doi-voi-hanh-vi-ra-ngoai-khi-khong-can-thiet-theo-chi-thi-16-20200406032943146.html
Báo môi trường và đô thị: https://www.moitruongvadothi.vn/doi-song-xa-hoi/xa-hoi/tai-sao-can-ap-dung-cac-che-tai-de-phong-chong-dich-benh-covid-19-a67289.html
Luật sư – Nguyễn Văn Tuấn – Giám Đốc Công ty Luật TGS
Luật sư Tuấn đạt được nhiều kinh nghiệm tư vấn pháp luật trong các lĩnh vực như khai thác khía cạnh thương mại của Quyền Sở hữu trí tuệ, viễn thông, đầu tư, doanh nghiệp, bất động sản…
Khúc Thị Thu – Chuyên Gia Tư Vấn Về Sở Hữu Trí Tuệ
Là một luật sư giỏi trong lĩnh vực Sở Hữu Trí Tuệ. Đã tham gia tư vấn cho các Khách hàng trong và ngoài nước về các vấn đề về đăng ký bảo hộ và giải quyết tranh chấp về Nhãn hiệu, Thương hiệu, Kiểu dáng, Sáng chế,... hiện bà là Trưởng Phòng Nhãn hiệu của văn phòng luật TGS.
Nguyễn Thị Oanh – Chuyên Gia Tư Vấn Về Sở Hữu Trí Tuệ
Là một chuyên viên giỏi trong lĩnh vực Sở Hữu Trí Tuệ, doanh nghiệp. Đặc biệt bà Oanh chuyên tư vấn giải đáp mọi thắc mắc về giấy phép con như: giấy phép hoạt động cho thuê lại lao động, kiểm nghiệm mỹ phẩm,....
Trần Mai Hương – Chuyên Gia Tư Vấn Về Sở Hữu Trí Tuệ
Là chuyên gia pháp lý về lĩnh vực Sở Hữu Trí Tuệ. Đặc biệt bà Thu là chuyên gia tư vấn giải đáp mọi thắc mắc về nhãn hiệu, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, bản quyền tác giả,...
