Thời hiệu thi hành bản án hình sự là thời hạn do Bộ luật này quy định mà khi hết thời hạn đó người bị kết án, pháp nhân thương mại bị kết án không phải chấp hành bản án đã tuyên.
Trong thực tiễn thi hành bản án hình sự có hiệu lực pháp luật có một số trường hợp vì lý do nào đó như bị thất lạc, bị bỏ quên… mà bản án đã không được thi hành. Chế định thời hiệu thi hành bản án hình sự được quy định tại Điều 60 BLHS 2015 sđ,bs 2017 là xuất phát từ yêu cầu đề cao trách nhiệm của cơ quan thi hành án đảm bảo cho mọi bản án có hiệu lực phải thi hành.
Nội dung của chế định này là luật quy định thời hạn để có thể bắt buộc người bị kết án hoặc pháp nhân thương mại bị kết án phải chấp hành bản án có hiệu lực pháp luật. Như vậy chủ thể hướng tới trong Điều luật quy định về thời hiệu thi hành bản án hình sự là người bị kết án và pháp nhân bị kết án. Với chủ thể là người bị kết án thì đây là chủ thế quen thuộc và dễ hiểu, thuộc sự điều chỉnh của tất cả các BLHS cũ. Đối với chủ thể là pháp nhân thương mại thì đây lần đầu tiên trong lịch sử hình thành và phát triển pháp luật hình sự, chủ thể này trở thành đối tượng điều chỉnh của pháp luật hình sự.
Việc bổ sung chủ thể này vào phạm vi điều chỉnh của pháp luật hình sự thể hiện rõ quan điểm của Đảng và Nhà nước trong đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới do pháp nhân thương mại gây ra, nhất là trong lĩnh vực kinh tế, môi trường phù hợp với xu hướng chung của quốc tế.
Thời hiệu thi hành bản án dài hay ngắn tùy thuộc vào loại hình phạt và mức hình phạt đã tuyên đối với người bị kết án, cụ thể như sau:
+ Đối với người bị kết án:
- 05 năm đối với các trường hợp xử phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc xử phạt tù từ 03 năm trở xuống;
- 10 năm đối với các trường hợp xử phạt tù từ trên 03 năm đến 15 năm;
- 15 năm đối với các trường hợp xử phạt tù từ trên 15 năm đến 30 năm;
- 20 năm đối với các trường hợp xử phạt tù chung thân hoặc tử hình.
Như vậy thời hiệu thi hành bản án hình sự dựa vào loại hình phạt và mức hình phạt cụ thể người bị kết án phải chấp hành theo bản án hình sự chứ không dựa vào loại tội phạm mà người này đã thực hiện. Việc quy định như vậy là do trong một số trường hợp một người có thể phạm nhiều tội một lúc, có thể các tội đều không đến mức nghiêm trọng nhưng số năm bị phạt tù được tổng hợp lại lên đến 20 năm, dẫn đến việc quy định thời hiệu thi hành bản án hình sự theo loại tội phạm sẽ là một bất cập cũng như lỗ hổng lớn của pháp luật.
+ Đối với pháp nhân thương mại:
Thời hiệu thi hành bản án hình sự đối với pháp nhân thương mại là 05 năm trong mọi trường hợp. Do quản lý pháp nhân thương mại dễ dàng hơn so với cá nhân cũng như các hình phạt đối với pháp nhân thương mại chỉ mang tính chất phạt tiền, đình chỉ hoạt động, cấm kinh doanh… là những hình phạt tương đối dễ dàng áp dụng, do vậy pháp luật chỉ quy định một mức thời hiệu cho tất cả các loại tội phạm mà pháp nhân phạm phải.
Thời hiệu thi hành bản án hình sự được tính từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật. Ngoài ra, nếu trong thời hạn được quy định tại Khoản 2,3 Điều 60 mà người bị kết án, pháp nhân thương mại bị kết án lại thực hiện hành vi phạm tội mới, thì thời hiệu tính lại kể từ ngày thực hiện hành vi phạm tội mới. Trong trường hợp người bị kết án cố tình trốn tránh và đã có quyết định truy nã, thì thời hiệu tính lại kể từ ngày người đó ra trình diện hoặc bị bắt giữ.
Đối với vấn đề không áp dụng thời hiệu thi hành bản án, do tính chất đặc biệt nguy hiểm của các tội trong lĩnh vực xâm phạm an ninh quốc gia, đồng thời để phù hợp với pháp luật quốc tế, thì Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định không áp dụng thời hiệu thi hành bản án đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia và các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh, khoản 3 và 4 của Điều 353 về tội tham ô tài sản; khoản 3 và 4 của Điều 354 về tội nhận hối lộ.
Luật sư – Nguyễn Văn Tuấn – Giám Đốc Công ty Luật TGS
Ông là một luật sư giỏi có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực đất đai. Luật sư đã tham gia tranh tụng nhiều vụ án tranh chấp đất đai, vụ án hình sự, kinh tế, thương mại,.. trên toàn quốc.
Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó Giám Đốc Công ty Luật TGS
Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng là một luật sư giỏi, đã từng công tác tại Công ty Luật TNHH NHB và nhiều công ty luật có thương hiệu khác, với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Đất đai, hình sự, dân sự..
Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Luật sư Công ty Luật TGS
Luật sư Đức Hùng từng công tác tại nhiều tổ chức hành nghề luật sư uy tín, có nhiều năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực tranh tụng hình sự, đất đai, tranh chấp dân sự, hôn nhân gia đình.
Luật sư Hà Huy Sơn – Luật sư Công ty Luật TGS
Là một luật sư giỏi trong lĩnh vực hình sự. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Hình Sự, luật sư Hà Huy Sơn đã gây dựng được cho mình thương hiệu riêng và sự uy tín vững chắc đối với khách hàng.
