TÌNH HUỐNG PHÁP LÝ
Ông Phạm Ngọc Sơn và vợ là bà Lê Thị Lan (Kim Bôi, Hòa Bình) vay tiền của bà Nguyễn Thị Mai Chúc, với lãi suất thỏa thuận là 2 nghìn đồng/ngày/1 triệu đồng. Sau 16 tháng trả lãi, bà Lan không tiếp tục trả được. Bà Chúc khởi kiện, yêu cầu trả nợ gốc và lãi. Tại Bản án dân sự sơ thẩm 09/2012/DSST ngày 24/10/2012, TAND huyện Kim Bôi buộc bị đơn trả cho bà Chúc số tiền (cả gốc và lãi) 1 tỷ 332 triệu 481 nghìn đồng; kê biên tài sản là nhà xây 3 tầng và đất ở theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp cho hộ ông Phạm Ngọc Sơn.

Do có kháng cáo của bà Lan, ngày 8/1/2013, TAND tỉnh Hòa Bình xử, ra Bản án phúc thẩm 01/2013/DS-PT không chấp nhận kháng cáo, buộc bị đơn trả cho nguyên đơn số tiền cả gốc và lãi nêu trên; tiếp tục kê biên tài sản là nhà xây 3 tầng và đất ở. Sau khi án có hiệu lực, Chi cục Thi hành án Dân sự (THADS) huyện Kim Bôi tổ chức thi hành án, bán đấu giá tài sản là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất nêu trên.
Tuy nhiên, tại Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 22/2015/KN-DS ngày 12/2/2015, Chánh án TAND Tối cao đã đề nghị hủy Bản án dân sự phúc thẩm số 01/2013/DS-PT của TAND tỉnh Hòa Bình và Bản án dân sự sơ thẩm số 09/2012/DSST của TAND huyện Kim Bôi, đồng thời tạm đình chỉ thi hành bản án dân sự phúc thẩm cho đến khi có quyết định giám đốc thẩm.
Tại Quyết định giám đốc thẩm số 120/2015/DS-GĐT, TAND Tối cao giao hồ sơ vụ án cho TAND huyện Kim Bôi xét xử sơ thẩm lại. Theo đó, ngày 13/3/2015, Chi cục THADS huyện Kim Bôi đã ra Thông báo số 130/TB-THA tạm đình chỉ việc cưỡng chế thi hành án (để giao tài sản cho người trúng đấu giá).
Xét xử sơ thẩm lại, ngày 30/3/2016, TAND huyện Kim Bôi ra Bản án sơ thẩm 01/2016/DSST chấp nhận yêu cầu khởi kiện về việc đòi tiền cho vay của bà Nguyễn Thị Mai Chúc với số tiền cả gốc lẫn lãi 708.137.500 đồng nhưng rút yêu cầu “tiếp tục kê biên tài sản là nhà xây 3 tầng và đất ở” đã tuyên ở bản án sơ thẩm lần đầu. Ngày 18/8/2026, TAND tỉnh Hòa Bình xử phúc thẩm ra Bản án số 14/2016/DS-PT giữ nguyên án sơ thẩm số 01/2016/DSST của TAND huyện Kim Bôi.
Đồng thời, ngày 14/11/2016, TAND huyện Kim Bôi đã thụ lý đơn của cụ Lê Thị Hiển (mẹ đẻ của ông Phạm Ngọc Sơn) khởi kiện “đề nghị xử hủy kết quả bán đấu giá tài sản nhà ở và quyền sử dụng đất thổ cư bị Chi cục THADS huyện Kim Bôi cưỡng chế THADS”, cho rằng nhà và đất không phải là tài sản riêng của vợ chồng ông Sơn, bà Lan mà có nguồn gốc do cụ Hiển bỏ tiền ra mua từ năm 1997. Vì vậy, ngày 18/11/2016, Chánh án TAND tỉnh Hòa Bình có Văn bản số 344/TA-VP đề nghị chưa cưỡng chế thi hành án đối với ông Phạm Ngọc Sơn và bà Lê Thị Lan, đợi kết quả giải quyết vụ kiện của cụ Lê Thị Hiển làm căn cứ giải quyết triệt để việc thi hành án khối tài sản là nhà ở và đất thổ cư nói trên.
Ý kiến của Luật sư:
- Căn cứ Điều 283 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2005 (căn cứ để kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm), thì Bản án dân sự phúc thẩm lần đầu (số 01/2013/DS-PT ngày 8/1/2013) của TAND tỉnh Hòa Bình có thể “có sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật”; theo đó, có thể đã nhầm lẫn khi quyết định kê biên nhà, đất “đối với ông Phạm Ngọc Sơn và bà Lê Thị Lan”, trong khi nhà, đất này có thể là tài sản thuộc sở hữu của cụ Lê Thị Hiển hoặc thuộc sở hữu chung của “hộ gia đình”. Vì vậy, Văn bản số 344/TA-VP của Chánh án TAND tỉnh Hòa Bình đề nghị tạm dừng cưỡng chế thi hành án để đợi kết quả giải quyết vụ kiện của cụ Lê Thị Hiển (TAND huyện Kim Bôi đã thụ lý ngày 14/11/2016) nhằm giải quyết một cách triệt để,việc thi hành án khối tài sản là nhà ở và đất thổ cư nói trên. Đây là việc làm thận trọng, tránh phức tạp về sau.
- Nếu đúng nhà, đất bị kê biên thuộc sở hữu của cụ Lê Thị Hiển hoặc của “hộ gia đình” (bao gồm những thành viên khác), nhưng Chi cục THADS huyện lại xem tài sản này thuộc sở hữu của vợ chồng ông bà Phạm Ngọc Sơn, Lê Thị Lan, từ đó ra quyết định kê biên toàn bộ khối tài sản này, thì đây là quyết định trái quy định tại Điều 164 Bộ luật Dân sự nói rõ: Chủ sở hữu mới có quyền “định đoạt” chuyển giao tài sản của mình sang cho người khác. Mặt khác, theo luật sư Nguyễn Trác Phương (Đoàn Luật sư Hà Nội): không có cơ sở để nói nhà, đất bị kê biên trong vụ kiện này là “tài sản đang tranh chấp” nên Tòa án áp dụng biện pháp kê biên nhà, đất là không phù hợp quy định tại Khoản 1 Điều 108 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2005.
- Theo Chi cục THADS huyện Kim Bôi: “Tại thời điểm xác lập quyền sở hữu, bà Lê Thị Hiển không có tên trong hộ gia đình trước và sau tháng 9/2002 (thời điểm hộ ông Phạm Ngọc Sơn được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà, đất) nên không có quyền tham gia định đoạt”.
Việc có tên hay không có tên trong hộ khẩu gia đình ở bất cứ thời điểm nào đều không ảnh hưởng đến “quyền định đoạt” của người chủ sở hữu tài sản.
Ghi chú: Thông tin độc giả đã bị thay đổi.
 |
__________
Nguyễn Chấn
Luật gia – Chuyên viên cao cấp
Hãng Luật TGS LawFirm
Địa chỉ: Số 09, Ngách 6A – Ngõ 6 – Phạm Văn Đồng, Q.Cầu Giấy, TP. Hà Nội
Hotline: 1900.8698.
Email: contact@newvisionlaw.com.vn |
Luật sư – Nguyễn Văn Tuấn – Giám Đốc Công ty Luật TGS
Ông là một luật sư giỏi có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực đất đai. Luật sư đã tham gia tranh tụng nhiều vụ án tranh chấp đất đai, vụ án hình sự, kinh tế, thương mại,.. trên toàn quốc.
Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó Giám Đốc Công ty Luật TGS
Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng là một luật sư giỏi, đã từng công tác tại Công ty Luật TNHH NHB và nhiều công ty luật có thương hiệu khác, với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Đất đai, hình sự, dân sự..
Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Luật sư Công ty Luật TGS
Luật sư Đức Hùng từng công tác tại nhiều tổ chức hành nghề luật sư uy tín, có nhiều năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực tranh tụng hình sự, đất đai, tranh chấp dân sự, hôn nhân gia đình.
Luật sư Hà Huy Sơn – Luật sư Công ty Luật TGS
Là một luật sư giỏi trong lĩnh vực hình sự. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Hình Sự, luật sư Hà Huy Sơn đã gây dựng được cho mình thương hiệu riêng và sự uy tín vững chắc đối với khách hàng.